24 Μαρ 2011

Μουσική και Στίχοι: Πώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τα τραγούδια

Το αγαπημένο σας τραγούδι  ακούγεται στο ραδιόφωνο. Σιγοτραγουδάτε τη μελωδία και οι στίχοι σας υπενθυμίζουν  κάποιον που ξέρετε. Ο εγκέφαλός σας επεξεργάζεται τις λέξεις και τη μουσική χωριστά ή ως μια; Είναι μια πολυσυζητημένη ερώτηση που μπορεί τελικά να έχει μια απάντηση.

Οι άνθρωποι με αφασία, που δεν μπορούν να μιλήσουν, μπορούν ακόμα να σιγοτραγουδήσουν μια μελωδία, προτείνοντας έτσι ότι η μουσική και οι στίχοι  επεξεργάζονται χωριστά. Όμως οι ακτινογραφίες εγκεφάλου δείχνουν ότι η μουσική και η γλώσσα ενεργοποιούν τις ίδιες περιοχές, το οποίο μπορεί να  σημαίνει ότι ο εγκέφαλος τις μεταχειρίζεται ως ένα σήμα.

"Υπάρχουν αντικρουόμενα στοιχεία," αναφέρει η Daniela Sammler του Ινστιτούτου Max Planck για τις ανθρώπινες γνωστικές και επιστήμες εγκεφάλου στη Λειψία, της Γερμανίας. 

 

Τώρα η Sammler και η ομάδα της έχουν ανακαλύψει ότι και τα δύο επιχειρήματα μπορούν να είναι εν μέρει αληθινά. Η ομάδα της επεξεργάστηκε έναν τρόπο για να καθορίσει πότε ακριβώς οι ενεργές περιοχές του εγκεφάλου επεξεργάζονταν  τη μουσική και πότε ακριβώς τους στίχους, με τη μελέτη μιας Μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) κάποιου ατόμου που ακούει τραγούδια.

Η ίδια μελωδία, διαφορετικοί στίχοι.

Η ομάδα ήξερε ότι όταν οι νευρώνες επεξεργάζονται το ίδιο ερέθισμα επανειλημμένα, η απόκρισή τους σε αυτό μειώνεται κατά τη διάρκεια του χρόνου. "Γίνονται κάπως οκνηροί," λέει η Sammler.

Ισχυρίστηκε ότι εάν άλλαζε μόνο τη μελωδία και κρατούσε τον ίδιο στίχο, οι περιοχές που θα παρουσίαζαν μείωση στη δραστηριότητα έπρεπε να έιναι αυτές που επεξεργάζονται τους στίχους. Εάν, απ' την άλλη, άλλαζε μόνο τους στίχους, οι περιοχές που θα παρουσίαζαν μείωση στη δραστηριότητα έπρεπε να έιναι αυτές που επεξεργάζονται τη μελωδία, ενώ οποιεσδήποτε περιοχές που παρουσίαζαν μείωση όταν επαναλαμβάνονταν και η μελωδία και οι στίχοι, έπρεπε να επεξεργάζονταν και τα δύο.

Η ομάδα έγραψε τέσσερα διαφορετικά σετ των έξι τραγουδιών και τα έπαιξε  σε 12 εθελοντές ενώ έκανε fMRI στους εγκεφάλους τους. Σε ένα σετ, όλα τα τραγούδια είχαν διαφορετικά μελωδίες και στίχους (ακούστε αυτά εδώ). Σε ένα άλλο,οι μελωδίες ήταν διαφορετικές αλλά οι στίχοι ήταν ίδιοι (ακούστε αυτά εδώ), ενώ στο τρίτο σετ, το αντίθετο (ακούστε αυτά εδώ). Το τέταρτο σετ ήταν ίδιο το ένα με το άλλο (ακούστε εδώ).

Από τις ανιχνεύσεις fMRI η ομάδα συμπέρανε ότι ένα ιδιαίτερο μέρος του εγκεφάλου - ο άνω κροταφικός αύλακας (superior temporal sulcus (STS) - αποκρινόταν στα τραγούδια. Στο μέσον του STS, οι στίχοι και η μελωδία υποβάλλονταν σε επεξεργασία ως ενιαίο σήμα. Αλλά στο πρόσθιο STS, μόνο οι στίχοι φάνηκαν να υποβάλλονται σε επεξεργασία.

Σύνθετος χωρισμός

Η ομάδα της δεν μπορούσε να βρεί μια συγκεκριμένη περιοχή  για την επεξεργασία της μελωδίας. Αυτό μπορεί να είναι επειδή καμία μεμονωμένη, σύνθετη επεξεργασία δεν εμφανίζεται για τη μελωδία, αν και μπορεί να εμφανίζεται στους επαγγελματίες μουσικούς, λέει η Sammler.

Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο εγκέφαλος εξετάζει αρχικά τη μουσική και τους στίχους από κοινού. Κατόπιν, αφού περάσει μέσα από το μέσο-STS, λαμβάνουν μέρος πιό σύνθετες επεξεργασίες, όπως η κατανόηση της σημασίας των στίχων, και ότι και τα δύο αντιμετωπίζεται χωριστά. "Όσο περισσότερο υποβάλλονται σε επεξεργασία, τόσο περισσότερο είναι χωρισμένα," λέει.

Ο Stefan Koelsch στο πανεπιστήμιο του Σάσσεξ, UK, λέει ότι συμφωνεί με την έρευνα.

Αλλά, ο Martin Braun της νευρολογίας της μουσικής, ένα ανεξάρτητο ερευνητικό κέντρο στο Karlstad, της Σουηδίας, δεν είναι πεπεισμένος ότι ο εγκέφαλος επεξεργάζεται και τις δύο μαζί σε οποιοδήποτε σημείο. "Η ενεργοποίηση μιας συγκεκριμένης περιοχής του εγκεφάλου από διαφορετικά ερεθίσματα δεν υπονοεί ότι αυτά τα διαφορετικά ερεθίσματα φιλτράρονται από τον εγκέφαλο," υποστηρίζει. "Τα ερεθίσματα ίσως να έχουν μια παρόμοια ,σε πολύ μικρό βαθμό όμως, επίδραση στην περιοχή."

Η ομάδα της Sammler υποστηρίζει ότι ο βαθμός της μείωσης στην ενεργοποίηση στο μέσο της sts ήταν διαφορετικός από αυτό που θα ανέμενε εάν και οι δύο υποβάλλονταν σε επεξεργασία χωριστά και ταυτόχρονα. 

Vangelis.

 Πηγή:     Journal of Neuroscience

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Kαλωσόρισμα-Welcoming-Bienvenidos

Αν και καθημερινά χρησιμοποιούμε τη γλώσσα, αν και όλοι μας εκφράζουμε ισχυρές απόψεις για τη δομή της, για τις ιδιότητές της και για τη σωστή της χρήση, σπάνια σταματούμε, έστω και για μια στιγμή, για να σκεφτούμε για αυτό το θαύμα.
Οι λεγόμενοι "ειδικοί" της γλώσσας, μας μιλάνε για την "κακή" χρήση του από ανέκαθεν" ή και άλλων λέξεων, μας δίνουν διαλέξεις για την ετυμολογία τους, αλλά επιμελώς δεν μπαίνουν μέσα στο ίδιο το θαύμα της γλώσσ" ας: Το πώς στην πραγματικότητα λειτουργεί .
Σας ζητώ να σκεφτείτε για ένα μόνο λεπτό: αυτή τη στιγμή διαβάζετε αυτό το κείμενο και το κατανοείτε, αλλά, δεν έχετε συνειδητή γνώση για το πώς το καταφέρνετε!
Η μελέτη αυτού ακριβώς του μυστηρίου, είναι η επιστήμη της Γλωσσολογίας.

Η γλώσσα είναι μια ψυχολογική ή γνωσιακή ιδιότητα των ανθρώπων. Δηλαδή,υπάρχουν κάποιες ομάδες νευρώνων που δουλεύουν ασταμάτητα στον εγκέφαλό μου και μου επιτρέπουν αυτή τη στιγμή να κάθομαι εδώ και να παράγω αυτές τις ομάδες από γράμματα. Ανάλογα, σε εσάς υπάρχουν άλλες ομάδες νευρώνων που σας επιτρέπουν να κατανοείτε αυτά τα σημεία και να τα "μεταφράζετε" σε κατανοητές ιδέες και σκέψεις.

Υπάρχουν όμως κι άλλα πολλά υποσυστήματα που εμπλέκονται εδώ.
Αν εγώ, αυτή τη στιγμή, σας μιλούσα, θα παρήγαγα ηχητικά κύματα με τις φωνητικές μου χορδές και θα άρθρωνα ήχους ομιλίας με την γλώσσα, τα χείλη, τις φωνητικές χορδές. Στην άλλη άκρη, εσείς θα ακούγατε αυτά τα ηχητικά κύματα και θα τα μεταφράζατε σε ήχους ομιλίας χρησιμοποιώντας τα ακουστικά σας όργανα. Αυτή η μελέτη της Ακουστικής και της Άρθρωσης της ομιλίας ονομάζεται: Φωνητική.

Όταν πιά θα μεταφράσετε τα ηχητικά κύματα σε νοητικές αναπαραστάσεις, τα αναλύετε σε συλλαβές και τα κατηγοριοποιείτε.
Π.χ. Κάθε ομιλητής της ελληνικής γνωρίζει ότι το συμφωνικό σύμπλεγμα /χθ/ είναι επιτρεπτό στην ελληνική, αλλά το σύμπλεγμα */θχ/ όχι. Έτσι η ψευδο-λέξη /χθέτα/ μπορεί να υπάρξει, ενώ η */θχέτα/ , όχι. Αυτό το πεδίο της γλωσσικής επιστήμης εξετάζει η Φωνολογία.

Μετά θα παίρνατε αυτές τις ομάδες των ήχων και θα τις οργανώνατε σε μονάδες με σημασία ( Μορφήματα και λέξεις).
Π.χ, η λέξη "άνεργος" αποτελείται από τρία μορφήματα: το πρόθημα α(ν)-, που σημαίνει "μη/όχι", το θέμα -εργ-, που φέρει και την κύρια σημασία, και το το επίθημα -ος, που σημαίνει: (ενικός αριθμός), (ονομαστική πτώση), (αρσενικό γένος). Κι έτσι, ολόκληρη η σημασία της λέξης "άνεργος" σημαίνει στη Ν.Ε. " αυτός που δεν έχει εργασία", και αποτελεί την μελέτη της Μορφολογίας.

Κατόπιν θα οργανώσετε αυτές τις λέξεις σε φράσεις και προτάσεις.Αυτή είναι η μελέτη της Σύνταξης.

Για τα υπόλοιπα πεδία της Γλωσσολογίας θα ασχοληθούμε στις ανάλογες σελίδες όταν προκύψουν...Ευχαριστώ εκ των προτέρων,

Καλό ταξίδι στον μαγικό μας κόσμο!