2 Δεκ 2010

Θανάσης Β. Κούγκουλος - Ο Εµφύλιος στη µεταπολεµική πεζογραφία: το παράδειγµα της Ηπείρου

Δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό ΦΗΓΟΣ, τεύχος 9 (2000), σσ. 49 – 65
                       
                          Από την αντιπαράθεση στο θύµα :
ο εµφύλιος πόλεµος στους σύγχρονους Ηπειρώτες πεζογράφους



Ι. Από την αντιπαράθεση …

Αναµφισβήτητα ο εµφύλιος πόλεµος (1946 – 1949) προκάλεσε µια ανοιχτή πληγή στο σώµα της ελληνικής κοινωνίας, η οποία δεν φαίνεται να έχει ακόµη κλείσει οριστικά παρά τα πενήντα και πλέον χρόνια από τη λήξη του και παρά το κλίµα εθνικής συµφιλίωσης και λήθης των παθών που καλλιεργήθηκε ιδιαίτερα από τη δεκαετία του ’80 και έπειτα. Δεν είναι µόνο ο κύκλος του αίµατος που εξακολουθεί να διατηρεί µε ένταση την περίοδο του εµφυλίου στη συλλογική µνήµη, εξάλλου η πάροδος του χρόνου εξασθενίζει τον πόνο για την απώλεια και τον άδικο θάνατο των οικείων ανθρώπων. Είναι κυρίως τα παρεπόµενα του πολέµου που µετασχηµάτισαν βίαια τον κοινωνικό µηχανισµό και συνεχίζουν ανεπαίσθητα να επιδρούν στο παρόν. Από τις σχετικές κοινωνιολογικές και ανθρωπολογικές µελέτες θα διακρίναµε δύο βασικούς τοµείς επίδρασης : στην ιδεολογία του µεταπολεµικού κράτους και στην κατάλυση των παραδοσιακών κοινωνικών και πολιτισµικών συµπεριφορών. Οι νικητές διαµόρφωσαν µια στρατηγική βιολογικής και
ηθικής εξόντωσης του αντιπάλου µέχρι την πτώση της δικτατορίας των συνταγµαταρχών, που αν και υπαγορεύτηκε από τη διεθνή ατµόσφαιρα του Ψυχρού Πολέµου εγκλώβισε τελικά και τους ίδιους σ΄ ένα ξεπερασµένο από τα πράγµατα ερµηνευτικό σχήµα της κοινωνικής και πολιτικής πραγµατικότητας (αντικοµµουνισµός – κοµµουνιστικός κίνδυνος), ώστε µε αποκορύφωµα τη χούντα ο λόγος τους να εκφυλιστεί.
Παράλληλα οι µετακινήσεις των αγροτικών πληθυσµών στα αστικά κέντρα κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών επιχειρήσεων και η επαφή τους µε νέα ήθη ολοκλήρωσαν τη διαδικασία ένταξης της υπαίθρου, η οποία ήδη είχε αρχίσει να µεταµορφώνεται από το Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο, στη µετεµφυλιακή βιοµηχανοποιηµένη και καταναλωτική κοινωνία. Επιπροσθέτως, η αποσύνθεση της αγροτικής οικονοµίας αύξησε την αβεβαιότητα και ενίσχυσε σηµαντικά το µεγάλο κύµα της µετανάστευσης προς τη Δυτική Ευρώπη. Φυσικά όλες αυτές οι ραγδαίες και επώδυνες µεταβολές δεν άφησαν αδιάφορη τη λογοτεχνία, καθώς από τη φύση της συνδιαλέγεται στενά µε το ιστορικό της περιβάλλον. 
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τη µεταπολεµική πεζογραφία είναι κοινοτυπία να επαναλάβουµε πως η Ιστορία τροφοδότησε συστηµατικά το µύθο της. Στην αρχή ως καταγραφή της καθηµερινότητας του πεζογράφου και κατόπιν ως ανασύσταση της µνήµης και κριτική του βιωµένου παρελθόντος. Αυτό συνέβη προπάντων µε τις ένοπλες συγκρούσεις και τα συµφραζόµενά τους στην τραγική δεκαετία 1940 – 1950. Η πρώτη µεταπολεµική γενιά κατέθεσε την άµεση µαρτυρία της ενώ η δεύτερη, που «είδε» τα γεγονότα µέσα από το τροµαγµένο βλέµµα του παιδιού ή του εφήβου, κατόρθωσε να αποδεσµευτεί από την κυριαρχία της αδιαµεσολάβητης εµπειρίας και να συνθέσει ένα λόγο περισσότερο σύνθετο αφηγηµατικά και λιγότερο αυτοβιογραφικό. Πιο αποµακρυσµένοι ηλικιακά και σχεδόν χωρίς προσωπική εποπτεία οι συγγραφείς που πρωτοεµφανίστηκαν από το 1974 και µετά µετέδωσαν την εκδοχή του οικογενειακού / κοινωνικού τους περίγυρου ή τον απόηχο των δραµατικών συµβάντων σαν ένα είδος «µετα-αφήγησης». Βέβαια η δευτερογενής επεξεργασία της εποχής του εµφυλίου φανερώνει
ταυτοχρόνως και ελάττωση της επήρειάς του στους νεότερους πεζογράφους, εκτίµηση που επαληθεύτηκε µερικώς µε την εξέταση της συγκεκριµένης θεµατικής στους Κώστα Μουρσελά, Παύλο Μάτεσι,Γιώργο Σκούρτη, Γιάννη Ξανθούλη και Γιώργο Μανιώτη από τον Μ. Δερµιτζάκη. Πάντως, πρέπει να σηµειώσουµε ότι πεζογραφήµατα που µετέφεραν την ιστορική διάσταση του εµφυλίου από την πλευρά της Αριστεράς κυκλοφόρησαν είτε στο εξωτερικό, στις ανατολικές χώρες µε τους πολιτικούς πρόσφυγες, είτε πολύ καθυστερηµένα, στη µεταπολίτευση, διότι οι συνθήκες τροµοκρατίας στο προηγούµενο χρονικό διάστηµα δεν επέτρεπαν τον αντίλογο στη δεσπόζουσα συντηρητική άποψη.
Όπως, λοιπόν, γίνεται κατανοητό από την τελευταία παρατήρηση η πεζογραφία µε θέµα τον εµφύλιο και τις µετεµφυλιακές επιπτώσεις αναπαρήγαγε την πόλωση της κοινωνίας. Ανάλογο φαινόµενο πιστοποιήθηκε µεταξύ της λογοτεχνίας της Αντίστασης (1940 – 1944) και της συνεργαζόµενης µε τον κατακτητή κουλτούρας κατά το Β΄ Παγκόσµιο Πόλεµο στην Ευρώπη και σε µικρότερη κλίµακα και στην Ελλάδα, µε τη διαφορά ότι η συντριπτική πλειοψηφία στάθηκε εχθρική στη ναζιστική προπαγάνδα και δεν συνηγόρησε υπέρ της. Στον ελληνικό διχασµό που έπεται του Β’ Παγκόσµιου Πολέµου η κατάσταση είναι οπωσδήποτε πιο περίπλοκη. Αντιστοιχεί αρκετά µε την επιρροή που άσκησε ο ισπανικός εµφύλιος πόλεµος (1936 – 1939) στη λογοτεχνική δηµιουργία της Ισπανίας και των άλλων χωρών, αφού κι αυτή ανέλαβε να πλήξει το φασιστικό καθεστώς του Φράνκο και να εκφράσει τον αποτροπιασµό της για τις δολοφονικές µεθόδους του. Βέβαια το ιστορικό περίγραµµα παρουσιάζει αξιοσηµείωτες αποκλίσεις, οι οποίες ευθύνονται και για τις διαφορετικές διαδροµές των δύο λογοτεχνιών. Ο ισπανικός εµφύλιος υπήρξε το προανάκρουσµα του Β΄ Παγκοσµίου Πολέµου ενώ ο ελληνικός σήµανε την απαρχή του Ψυχρού Πολέµου. Εποµένως στη µία περίπτωση πλεονάζει η αντιφασιστική και δηµοκρατική θεώρηση και στην άλλη η εναντίωση του σοσιαλιστικού ιδεώδους µε τη φιλελεύθερη αστική δηµοκρατία.
Η ρήξη των αντιµαχοµένων στην Ελλάδα υπέθαλψε, κατά τη γνώµη µας, τριπλή σφοδρή αντιπαράθεση στο λογοτεχνικό επίπεδο :
α) Αντιπαράθεση Πεζογραφίας και Ιστοριογραφίας. Ο εµφύλιος λειτούργησε απωθητικά για την επιστηµονική ελληνική ιστοριογραφία έως το 1990 περίπου, όταν ανοίχτηκε πρόσβαση σε πολύτιµα αρχεία και στράφηκε προς αυτά το ακαδηµαϊκό ενδιαφέρον και η έρευνα, µε αποτέλεσµα ακόµη και τώρα να περιορίζεται η ιδεολογικά ή συναισθηµατικά µη φορτισµένη αντιµετώπιση. Το µόνο αντίβαρο στην επίσηµη Ιστορία των νικητών, που ονόµαζε τον εµφύλιο «συµµοριτοπόλεµο» και τους αντάρτες «εαµοβούλγαρους», υπήρξαν οι παράνοµες στην Ελλάδα εκδόσεις των εκτοπισµένων στις σοσιαλιστικές δηµοκρατίες, όπου και εκεί οι κυβερνητικές δυνάµεις χαρακτηρίζονταν αντίστοιχα «µοναρχοφασίστες» και «µπουραντάδες». Επίσης παράχθηκε ένας µικρός αριθµός βρετανικών και αµερικανικών ιστοριογραφικών µελετών, χωρίς κι αυτές να είναι απαλλαγµένες από τα ιδεολογήµατα της Αγγλίας και της Αµερικής, που ενεπλάκησαν στον ελληνικό εµφύλιο πόλεµο, και από την υπεράσπιση της πολιτικής τους. Ύστερα από την αποκατάσταση της δηµοκρατίας το 1974 και ιδίως µετά το 1982, µε την άνοδο των σοσιαλδηµοκρατών στην εξουσία, πύκνωσαν τα αποµνηµονεύµατα και οι µαρτυρίες των µαχητών του Δηµοκρατικού Στρατού Ελλάδας και των αγωνιστών της Αριστεράς. Την έλλειψη ελέγχου προς την καθεστηκυία ιστορική αντίληψη τον καιρό της
φίµωσης αντικατέστησε η πεζογραφία των ηττηµένων, όπως η Φωτιά και
η Μουργκάνα του Δηµήτρη Χατζή (πρώτες εκδόσεις : 1946 και 1948),
συνεχίζοντας κατά κάποιο τρόπο τον αγώνα στο παιχνίδι της ιδεολογικής
δικαίωσης.
β) Αντιπαράθεση της εκδοχής των Νικητών και της εκδοχής των Ηττηµένων στην Πεζογραφία. Παρόµοια διαµάχη δηµιουργήθηκε και ανάµεσα στην πεζογραφία των δύο παρατάξεων, µε χαµηλότερους βέβαια τόνους στη µυθιστορηµατική αφήγηση αλλά µε εξίσου υψηλές αντεγκλήσεις στην πρόσληψή της από τους κριτικούς και τους αναγνώστες της άλλης όχθης.
Για παράδειγµα την πρώτη πενταετία µετά το τέλος του πολέµου ορισµένα µυθιστορήµατα κατοχικής θεµατολογίας µε έµφαση στη µη κοµµουνιστική αντίσταση και στους συνεργάτες των Γερµανών, όπως η Πολιορκία (1953) του Αλέξανδρου Κοτζιά, η Ρίζα του µύθου (1954) του Ρόδη Ρούφου, η Τειχοµαχία (1954) του Θ.Δ. Φραγκόπουλου ή Τα δόντια της µυλόπετρας (1955) του Νίκου Κάσδαγλη, θεωρήθηκαν από τον κριτικό του αριστερών τάσεων περιοδικού Επιθεώρηση Τέχνης Δηµήτρη Ραυτόπουλο µαύρη πολιτική λογοτεχνία. Στον αντίποδα βρίσκονταν έργα που εξιστορούν τα δεινά και τις διώξεις των ηττηµένων, όπως η Οδός Αβύσσου, αριθµός 0 (1962)
του Μενέλαου Λουντέµη και ο Λοιµός (1972) του Ανδρέα Φραγκιά,

1 Δεκ 2010

Απολλώνιος: Ιστορίαι Θαυμάσιαι

Αγαπητοί μου αναγνώστες και αναγνώστριες, πήρα την πρωτοβουλία να παρουσιάσω από σήμερα, μερικά κείμενα της ελληνικής γραμματείας, τα οποία, παραμένουν - δυστυχώς -άγνωστα στο ευρύτερο κοινό και, είτε θαμμένα σε βιβλιοθήκες (πανεπιστημιακές ή μη), είτε προσβάσιμα μόνο μέσω ορισμένων συνδρομητικών πανάκριβων λογισμικών, είναι προσιτά μόνο σε πανεπιστημιακούς ή ανθρώπους που μπορούν να πληρώσουν το ανάλογο αντίτιμο. 
Κατά τη γνώμη μου, η γνώση αποτελεί μια παγκόσμια κοινή κατάκτηση και παρακαταθήκη για το μέλλον, για τις επόμενες γενιές και όχι ένα βιβλίο με σκοπό να γίνει διατριβή, άρθρο ή εργασία για δύο-τρείς επιστήμονες και αναγνωστικό κοινό τους επιβλέποντες/ουσες καθηγητές/τριες και τους συγγενείς τους.
Ο ακαδημαϊκός λόγος, επιτηδευμένος, στυφός κι απόμακρος για το ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, όντως εξυπηρετεί τους φιλόλογους, γλωσσολόγους και άλλους επιστήμονες των ανθρωπιστικών σπουδών και είναι αναγκαίος για την "ενδο-επιστημονική" (ας μου επιτραπεί ο όρος) τους συνεννόηση.
Όμως, έργο ενός επιστήμονα δεν είναι μόνο η έρευνα και η συγγραφή εργασιών για εσωτερική πανεπιστημιακή κατανάλωση, αλλά και, η μετάδοση των αποτελεσμάτων και συμπερασμάτων τους στο αναγνωστικό κοινό.
Ως γλωσσολόγος, θα μου ήταν αδιανόητο έως και αδύνατον να εξηγήσω σε έναν μη μυημένο στη γλωσσολογία (ακόμη και σε έναν γλωσσολόγο του οποίου το πεδίο έρευνας είναι η φωνητική), την σύνταξη π.χ. του Χ' (Χι- τονούμενο), με την "ειδική" γλώσσα.
Τα εκλαϊκευμένα επιστημονικά βιβλία έχουν κάνει την εμφάνισή τους εδώ και χρόνια στα πεδία των Θετικών επιστημών, και έχουν αποκτήσει ένα ευρύτατο κοινό. Τα μαθηματικά, η αστρονομία, η φυσική, η χημεία, επιτέλους έγιναν κατανοητά πεδία για έναν "απλό" άνθρωπο, γιατί πολύ απλά έχουν γραφτεί από καταξιωμένους στο χώρο τους επιστήμονες ή ομάδες επιστημόνων που είχαν τη θέληση να μεταδώσουν τις γνώσεις τους με σχετικά απλά πρακτικά παραδείγματα, με τα οποία ένας άνθρωπος έρχεται καθημερινά σε επαφή, ή τα γνωρίζει, αλλά, απλά δεν τα παρατηρεί ή δεν μπορεί να τα συσχετίσει με μια ακατανόητη γι' αυτόν θεωρία (πράγμα απολύτως λογικό).
Τα τελευταία χρόνια η ψυχολογία πήρε τα ηνία -εκ μέρους των ανθρωπιστικών σπουδών- σ' αυτόν τον τομέα. 
Νομίζω ότι ήρθε η ώρα και της γλωσσολογίας. Θεωρώ ότι δεν θα είναι και τόσο δύσκολο να εξηγήσουμε σ' έναν άνθρωπο - που όπως ισχυριζόμαστε, "έχει διαισθητικά την ικανότητα να παράγει και να κατανοεί άπειρο αριθμό γραμματικών προτάσεων και την διαίσθηση να διακρίνει τις αντιγραμματικές προτάσεις της γλώσσας του"- το γιατί μπορεί να το κάνει αυτό, στην απλή γλώσσα που αυτός κι εμείς μιλάμε καθημερινά. Ας αφιερωθούμε σ' αυτό κι ας κρατήσουμε την Τσομσκιανή λογική και ορολογία για το λειτούργημά μας.
Έτσι, θα προσφέρουμε το μεγαλύτερο αγαθό στην κοινωνία: τη γνώση για τη γλώσσα, κι όχι τη γλώσσα για τη γλώσσα!

Στο κείμενό μας τώρα!

30 Νοε 2010

Από τη Σημασία των λέξεων.- ΣΥΝΩΝΥΜΑ (Aπό το βιβλίο του Π.Ι. "Γλωσσικές ασκήσεις για το εννιαίο λύκειο), εκδόσεις "Ζήτρος"

Συνώνυμα Λέμε τις Λέξεις που, ενώ συνήθως διαφέρουν φθογγολογικά μεταξύ τους, έχουν εντούτοις την ίδια περίπου σημασία: π.χ. σηκώνω, εγείρω, ανορθώνω, ανεβάζω, υψώνω, ανυψώνω. Είναι σπάνιες σε μια γλώσσα οι λέξεις που έχουν την ίδια ακριβώς σημασία, δηλαδή οι ταυτόσημες (εκτός βέβαια αν λογαριάσουμε εκείνες που λέγονται διαφορετικά σε διάφορους τόπους, όπως π.χ. αχλάδι - απίδι, πετεινός - κόκορας). Οι συνώνυμες λέξεις εκφράζουν έννοιες που συγγενεύουν μεταξύ τους σημασιολογικά. Συχνά εκφράζουν τις διάφορες αποχρώσεις της ίδιας έννοιας (π.χ. βλέπω, κοιτάζω, παρατηρώ, διακρίνω) και βρίσκονται μεταξύ τους  σε μία σχέση διαβάθμισης και κλιμάκωσης.                                                                                                
Αυτές τις σημασιολογικές αποχρώσεις οφείλουμε να τις παρατηρούμε, να τις μελετουμε, να τις διακρίνουμε και κατά την επικοινωνιακή περίσταση να τις χρησιμοποιούμε στο λόγο μας. Αυτό σημαίνει ότι τις περισσότερες φορές δεν μπορούμε να μεταχειριστούμε το ένα συνώνυμο στη θέση του άλλου. Συνήθως πρέπει κάθε φορά να συλλογιστούμε, για να βρούμε εκείνη από τις συνώνυμες λέξεις που ταιριάζει καλύτερα σ' αυτό που θέλουμε να πουμε.
Τα συνώνυμα είναι μεγάλος πλούτος για μια γλώσσα. Με τη μελέτη τους πλουτίζεται η ατομική γλώσσα, οξύνεται το μυαλό και βαθαίνει η μόρφωση.

29 Νοε 2010

Κοινωνιογλωσσολογία, γλωσσική ετερογένεια και επαφή γλωσσών - Ρούλα Τοκαλίδου

 Σκοποί της Κοινωνιογλωσσολογίας•Η μελέτη της γλώσσας σε μια συγκεκριμένη κοινωνική δομή
•Η σχέση γλώσσας και κοινωνίας
•Οι κοινωνικοί παράγοντες που καθορίζουν τη γλωσσική μας συμπεριφορά
•Η ανάλυση της γλωσσικής ετερογένειας
•Οι κοινωνικο-πολιτικές διαστάσεις της ετερογένειας 

Η κοινωνιογλωσσολογία πήρε ‘σάρκα και οστά το 1964, κατά τη διάρκεια ενός θερινού σεμιναρίου στο Πανεπιστήμιο της Indiana των Η.Π.Α. στο οποίο συναντήθηκαν γνωστοί ερευνητές/τριες (Gumperz, Haugen, Labov, Fishman, κ.α.), ενώ το 1965 το στίγμα της επιστήμης αυτής δόθηκε ως εξής: «ποιος μιλάει, τι γλώσσα, σε ποιον και πότε»
 
Διαστάσεις ετερογένειας

•Κοινωνική -> κοινωνιόλεκτος

•Γεωγραφική -> γεωγραφική διάλεκτος
•Εθνοτική -> εθνόλεκτος
•Υφολογική -> επίπεδα ύφους
•Ατομική -> ιδιόλεκτος
•Επαφή γλωσσών -> διγλωσσία

•Η πολιτική διάσταση στην κοινωνιογλωσσολογική μελέτη και ανάλυση της γλώσσας βασίζεται στη θέση ότι:

•«η γλώσσα δεν είναι αθώα»
(Φραγκουδάκη, 1987)

19 Νοε 2010

FUENTES GRIEGAS EN EL HERBARIO DE PSEUDO-APULEYO: LA CURA DE LA VERBENA CONTRA LA MORDEDURA DEL PERRO RABIOSO* M .ª Teresa Santamaría Hernández Universidad de Castilla-La Mancha

Una de las características fundamentales del Herbario de Ps. Apuleyo es su condición de texto elaborado a partir de la incorporación de datos procedentes de diversas fuentes de tipo médico, griegas o latinas, de manera que se puede considerar que parte de su originalidad radica precisamente en aglutinar esos datos siempre con la perspectiva práctica que domina este y otros escritos de la medicina latina tardía. El hecho de que este Herbario fuera un texto práctico facilitó que progresivamente fuera sufriendo alteraciones y adiciones en las distintas curas agrupadas en cada hierba1.
Fechado normalmente en su estado más antiguo sobre el siglo IV d.C. y con una amplia y compleja transmisión manuscrita, este texto gozó de una notable difusión en la Edad Media, frecuentemente junto con otros pertenecientes al mismo corpus, como el De taxone liber o el Liber medicinae ex animalibus de Sexto Plácido2.
La complejidad del texto, disfrazada en parte por una edición que no refleja el estado real del mismo tal como ha llegado a nosotros3, exige todavía hoy un estudio minucioso sobre todo de los fragmentos cuyas fuentes no han sido aún identificadas, como prueba el hecho de que algunos de ellos, de aparente y sintética sencillez, ofrecen de vez en cuando datos sorprendentes y hasta ahora desconocidos.
Precisamente uno de los terrenos todavía no suficientemente explorados es el de las fuentes, sobre las que habría que realizar un estudio que, ademásde analizar minuciosamente cada fragmento, intente detectar la existencia de aquellas incluso no conservadas y las circunstancias de transmisión de las mismas. Necesario es también en este sentido considerar, junto a las fuentes latinas ya identificadas, la posibilidad de la presencia de originarias fuentes griegas, aunque hayan llegado por la vía de la traducción latina4. Esto es especialmente interesante en un texto que, además de la doctrina, tiene también elementos formales en común con la expresión de la medicina de otros textos griegos, anteriores o no5.

17 Απρ 2010

JORDÁN CÓLERA, C.--Nueva revisión y valoración de isófonas e isómorfas compartidas por itálico y griego. Departamento de Ciencias de la Antigüedad, Universidad de Zaragoza. Zaragoza 1993, 265 pp.

Tal y como aclara el autor en su «Presentación y agradecimientos», la presente monografia
es una tesis doctoral leída en Salamanca en 1992 bajo la dirección del Prof. Villar
y es cierto que acompaña al libro un aire de entusiasmo inicial que confinna lo allí expresado.
Falta le hace, pues el trabajo que aborda es hatiO incómodo; es bien sabido que la
dialectología ideo ha abandonado desde hace mucho el tema de las lenguas intermedias,
pero lo ha hecho en falso, pues si bien muchos autores han puesto de relieve que dichas
entidades de reconstrucción son denunciables desde el punto de vista del. rigor metodológico,

EL LENGUAJE TRADICIONAL DE LA TEBAIDA HOMÉRICA * por José B. Torres Guerra

This work examines the traditional language of tbe cyclical Thebais fragments by studying
linguistic aod formulaic data with a view towards cstablishing its chronology relative to the
two grcat Homeric cpies. From this analysis we condude that 1) there is no definitive data
to establish a post-Homcric charactcr for the poem; 2) the concurrence ofvarious non-probative
data leads liS to consider as more likely a post-Homeric date for the poem's written
text; and 3) thc poem's fragments show a language sufficiently traditional [01' usto condude
that its written transmission canoot have occuned very much ¡atcr than Homer.

1. PLANTEAMIENTO
l. En la década de los ochenta aparecieron, con escaso margen de tiempo,
dos ediciones distintas de la épica griega fragmentaria de época arcaica (cf.
Bernabé 1987 YDavies 1988) 1; ambos trabajos pretendian sustituir a la antigua
e imperfecta edición de Kinkel (1877) '. Antes y después de la publicación
de sus respectivos libros, los dos editores han dado a la luz diversos articulas
relacionados con el material cíclico 3. En un trabajo publicado un año después

Wojciech Sowa - Griego ζά por διά y algunas glosas «lesbias»


Resumen


En el léxico de Hesiquio puede encontrarse un preverbio ζά ‘mucho, muy’, sin indicación del origen dialectal; esta forma ha sido citada como típicamente lesbia por Johannes Grammaticus Philoponus (490-580 d.C.) en su libro sobre el dialecto lesbio. De hecho, la aparición de en lugar de puede observarse sólo dos veces en las inscripciones lesbias. Por otra parte, el uso de ζά se atestigua en el dialecto literario, tanto en Safo como en Alceo. Hay testimonios de ζά también en los poemas homéricos, y como elementos probablemente homéricos aparecen también en la lírica arcaica. Según Hoffmann, todas las glosas de Hesiquio que muestran el uso del preverbio ζά en lugar de διά deben interpretarse a partir de un origen en el dialecto lesbio. Sin embargo, parece más probable que el gran grupo de glosas de compuestos con ζα- sean más bien formaciones poéticas. Todas pertenecen a la dicción poética (incluso aunque no pueda excluirse en algunos casos la posibilidad de su existencia en el uso vernacular), donde desde la épica temprana existieron las variantes motivadas métricamente ζα- y δια- una al lado de la otra. El intercambio existente de ζά por διά debido a razones métricas, en Safo y Alceo tiene que ser considerado otro elemento de la influencia épica/homérica sobre una tradición poética independiente eolia.



Emerita, Vol 77, No 2 (2009):271-294

Donald M. Nicol - The Fall of Constantinople

From: Donald M. Nicol, The Immortal Emperor, Cambridge Univ. Press, Canto edition, 1992. (ISBN 0 521 41456 3). © Cambridge U.P.



As soon as he got back to Adrianople the Sultan began tο plan the construction of a fortress οn the European shore of the Bosporos. Thirty-five years earlier his grandfather Bayezid had built a castle οn the Adriatic shore of the straits. Ιt came to be called Anadolu Hisar. Mehmed proposed to build its pair οn the opposite side, thereby controlling the sea traffic up and down the Bosporos and blockading Constantinople by land and sea. Ιn the winter of 1451 he ordered skilled masons and labourers to be gathered from all his provinces and building material to be transported to the site which he had selected, at the narrowest part of the channel. The people of Constantinople feared the worst. They sensed that all the prophecies about the end of their world and the coming of the Antichrist were about to come true. Ιn the spring οf 1452 they could see that work οn the fortress had begun. All that the Emperor could do was protest. He sent messengers to the Sultan to remind him of their treaty. He pointed out that Mehmed's grandfather had respectfully sought permission from the Emperor Manuel ΙΙ before building his castle οn the Asiatic side of the straits, which was in any case οn Ottoman territory. Mehmed was not inclined to explain what he was about nor to be conciliatory. Clearly both sides of the Bosporos were in Ottoman control. His grandfather had had it in mind tο build a fortress οn the European shore. He did not live to achieve it. What the Sultan did or proposed to do was none of the Emperor's business.

Constantine's messengers came back to report. It was nοw obvious that the new fortress was to serve two purposes. It was tο guard if not to close the channel to and from the Black Sea in order to starve Constantinople of its food supplies and deprive the Emperor of the customs dues payable by Italian ships plying up and down the Bosporos. Worse still it was to be the base from which the conquest of Constantinople was to be directed. There was panic in the city. Βy March 1452 the materials and workmen were assembled οn the chosen site. Construction of the fortress began οn 15 April. It was finished in August. Ιt came to be known as the European castle, Rumeli Hisar, across the water from Anadolu Hisar, the castle of the East. The Turks called it Boghaz- Kesen, the Greeks Laimokopia, the cutter of the channel, or of the throat. Tο clear the site the Turkish workmen demolished some churches and other buildings which stood in their way. Ιn June some of the lοcal Greeks dared to object. They were rounded up and massacred by the Turks. Some Greek farmers at Epibatai οn the Sea of Marmora were incensed when the Turks set horses and pack animals to graze οn their land and ravage the crops just when harvest time was coming round. The Sultan turned his troops οn to the villagers and murdered forty of them. The historian Doukas believed that it was this incident which began the conflict that was to end in the destruction of the Romans'. It provoked the Emperor to make a formal declaration of war οn the Sultan. He closed the gates of Constantinople and arrested all the Turks inside it. It was a futile gesture and he set them free after three days.(l)

Yakovos T. Visvizis : El gobierno de las comunidades griegas durante la època del dominio turco

 L'Hellenisme Contemporain: Le cinq-centieme anniversaire de la prise de Constantinople, Athènes 1953.
por Joaquín Cortés Belenguer



El 29 de mayo de 1453 no fue sólo el día del definitivo sometimiento político del Imperio Bizantino, incluso del final de la civilización que éste representaba, sino también el día que señala la desaparición de la escena histórica del elemento griego como agente directo y cosmopolita unido. Por esta razón constituye seguramente el día más dramático de la vida turbulenta del helenismo. Desde entonces las poblaciones griegas, cautivas y en desgracia durante bastantes siglos, se ven forzadas a conservar su lengua e identidad nacionales, de modo tal que son capaces de reaparecer y reivindicar su lugar en el mundo como unidad nacional estructurada cuando llega el momento oportuno.

Π. Μαστροδημήτρης, H μετεπαναστατική τύχη των αγωνιστών του '21 σε λογοτεχνικά κείμενα του περασμένου αιώνα



[Κείμενο ομιλίας -με προσθήκες και βελτιώσεις- που εκφωνήθηκε στην Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών, κατά τον επίσημο εορτασμό για την Εθνική Επέτειο (25.3.1984)]

Από το περ. ΕΠΟΠΤΕΙΑ Νο 91, έτος 1984, σσ. 543-558.



Ο Διονύσιος Σολωμός, σε ένα επίγραμμά του με τον τίτλο «Προς τους Επτανησίους», θέλησε έτσι να εκφράση -στο επίπεδο μιας καθολικής αλήθειας- τον ενθουσιασμό και την απογοήτευση του λαού του από τα ίδια του τα ιδανικά, την προδοσία του από τους ανθρώπους στους οποίους στήριξε τις ελπίδες του:


«Δυστυχισμένε μου λαέ, καλέ και ήγαπημένε,

Πάντοτ’ ευκολοπίστευτε και πάντα προδομένε.»(1)

Το νόημα όμως του θέματός μου -που σε κάποια γενικότερη εκδοχή του σημαίνει «Οι θυσίες του λαού στο ‘21 και η ανταμοιβή του»- περισσότερο το εκφράζει η παρακάτω λαϊκή επωδός, με κοινωνική αιχμή, που θέλει να δηλώση ότι άλλοι δουλεύουν και άλλοι καρπώνονται τα οφέλη που προκύπτουν από τις προσπάθειες αυτών που μοχθούν και αγωνίζονται. Η εν λόγω επωδός, που την τραγουδάνε στην Αγία Άννα Ευβοίας κατά τις γιορτές των Απόκρεω, είναι η ακόλουθη:


«Άλλοι σκάβουν και κλαδεύουν

κι’ άλλοι πίνουν και χορεύουν!
«Άλλοι σκάβουν και κλαδεύουν
κι’ άλλοι πίνουν το κρασί!»(2)

Είναι σε όλους γνωστό, ότι οι πρόγονοί μας άρχισαν την επανάσταση του ‘21 κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες. Με προοπτικές που θα μπορούσαμε να τις χαρακτηρίσουμε ως «απαίσιες». Οι Έλληνες του 1821 ξεκίνησαν, βέβαια, τον αγώνα τους κάτω από την ευεργετική επιρροή των ιδεών της γαλλικής επαναστάσεως. Στην προετοιμασία και την εκδήλωση της επαναστάσεως του ‘21 υπήρχε, αναμφισβήτητα, ισχυρή η δική της ιδεολογική επίδραση, που διακρίνεται και μέσα στο κλίμα των εθνικών συνελεύσεων του Αγώνα, διασταυρωμένη με τον λαϊκό-παραδοσιακό φιλελευθερισμό. Στο επίπεδο όμως των πρακτικών συνθηκών του παρόντος, οι όροι είχαν αντιστραφή: η γαλλική επανάσταση ειχεν ήδη ηττηθή στην Ευρώπη, με την συντριβή του Ναπολέοντα και την ίδρυση της αντιδραστικής Ιεράς Συμμαχίας (1815), της οποίας έργο ήταν να καταπνίγη τα εθνικά απελευθερωτικά κινήματα. Τα μέλη της Ιεράς Συμμαχίας θα διαδραματίσουν στην ελληνική υπόθεση τον ρόλο των «προστατίδων» δυνάμεων. Όχι, βέβαια, για ανθρωπιστικούς σκοπούς, αλλά για να εφαρμόσουν την δική τους πολιτική, τα δικά τους δηλαδή επεκτατικά σχέδια. Έτσι, μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από την τουρκική τυραννία και την αποκατάσταση του νεοελληνικού κράτους -με ενδιάμεση φάση (1828-1831) την διακυβέρνηση από τον Ιωάννη Καποδίστρια (που η τακτική του στάθηκε, τραγικά ίσως, αντιφατική από την άποψη του θέματος που μελετούμε)-, ο τόπος θα οδηγηθή σε μιαν άλλη τυραννία, σε μια νέα και εσωτερική κατοχή, την Βαυαροκρατία, την οποία ο ελληνικός λαός θα μισήση και θα πολεμήση έντονα και αποφασιστικά όπως το είχε πράξει και με την προηγούμενή της, την Τουρκοκρατία.

11 Απρ 2010

Σπύρος Μοσχονάς Η γλώσσα - Η πρότυπη γλώσσα



Η πρότυπη γλώσσα είναι, αφενός, µια γλωσσική ποικιλία ή διάλεκτος ανάµεσα σε άλλες γλωσσικές ποικιλίες ή διαλέκτους και, αφετέρου, ο κανόνας που ρυθµίζει τη γλωσσική χρήση, η «νόρµα» µε βάση την οποία διακρίνεται το «σωστό» από το «λάθος», η «κανονική» χρήση από τη γλωσσική «απόκλιση» ή και «παρέκκλιση».

Πόσο «φυσικές» είναι οι «πρότυπες» ή «τυποποιηµένες» γλώσσες (standard languages); Οι γλωσσολόγοι διχάζονται ως προς το ζήτηµα αυτό.

9 Απρ 2010

Tο λεξιλόγιο στην κατάκτηση της ξένης γλώσσας: Από τη θεωρία στην πράξη


Ευανθία Χειλάκου,
Η  Ευανθία Χειλάκου είναι διδάκτωρ Γλωσσολογίας, κάτοχος Μ.Δ.Ε. στη διδασκαλία της Ελληνικής ως ξένης γλώσσας (Πανεπιστήμιο Αθηνών) και στη Γλωσσική Τεχνολογία (Πανεπιστήμιο Αθηνών – Ε.Μ.Π.).

Περίληψη

Στην εισήγηση που ακολουθεί επιχειρείται να δοθεί το γενικό θεωρητικό πλαίσιο που πρέπει να έχει υπόψη του ο εκπαιδευτικός της ξένης γλώσσας για να αντεπεξέλθει στο έργο του. Παρουσιάζονται οι τρέχουσες θεωρίες για την κατάκτηση της ξένης γλώσσας, οι θεωρίες για την οργάνωση του λεξικού στην ξένη γλώσσα και οι παράγοντες που συντελούν στην μακρόχρονη αποθήκευση των λέξεων στη μνήμη.

Θεωρίες κατάκτησης της ξένης γλώσσας

Δύο είναι οι κυρίαρχες θεωρίες για την κατάκτηση μιας ξένης γλώσσας: η υπόθεση της αντιπαραβολικής ανάλυσης (constructive analysis hypothesis) και η υπόθεση της δημιουργικής κατασκευής (creative construction hypothesis).
Σύμφωνα με την πρώτη ο μαθητής μεταφέρει τη δομή της μητρικής στην ξένη γλώσσα. Όταν οι δομές των δύο γλωσσών διαφέρουν, η μεταφορά είναι αρνητική (negative transfer), όταν μοιάζουν, είναι θετική (positive transfer). Η αρνητική μεταφορά συνεπάγεται λανθασμένους ενώ η θετική ορθούς σχηματισμούς (Krashen, 1982). Με βάση τη θεωρία της αντιπαραβολικής ανάλυσης είναι φανερό ότι η αξιοποίηση της μητρικής

Πιθανές συνέπειες της άγνοιας των γονέων και των εκπαιδευτικών σχετικά με τη δυσλεξία του μαθητή - Χρίστος Γ. Τανός, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Όταν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί δε γνωρίζουν ότι ένας συγκεκριμένος μαθη­τής παρουσιάζει την ειδική μαθησιακή δυσκολία, είναι πολύ πιθανόν να τον αντιμετωπίζουν με λαθεμένο τρόπο. Να τον επικρίνουν, για παράδειγμα, με λόγια ανεπίτρεπτα για την αναμενόμενη μαθησιακή του αναποτελεσματικότητα ή για κάποιες όχι ασυνήθιστες ούτε παντελώς αδικαιολόγητες παρεκτροπές στη συμπεριφορά του. Οι ατυχείς ως επί το πλείστον χειρισμοί των γονέων και εκπαιδευτικών στη διαπαιδαγώγηση του μαθητή αυτού ενισχύουν την εντύπωση που αυτός διαμορφώνει σταδιακά για τον εαυτό του ότι δεν είναι άξιος και ικα­νός. Λυτό έχει ως άμεσο επακόλουθο τη μείωση της επίδοσής του και τη «σκλή­ρυνση» της συμπεριφοράς του. Η κατ' εξακολούθηση εσφαλμένη αντιμετώπιση του μαθητή αυτού ευνοεί την εκδήλωση αντικοινωνικής συμπεριφοράς και επι­βαρύνει την ψυχική του κατάσταση η οποία ενδεχομένως τον οδηγεί στην απαι­σιόδοξη θεώρηση της ζωής.



Η δυσλεξία, όπως είναι ήδη γνωστό, είναι μια δομική-γνωστική δυσλειτουργία

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ του Γιάννη Κ. Ανδρουτσόπουλου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο όρος "γλώσσα των νέων" (ΓτΝ) συνοψίζει τα διάφορα γλωσσικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την επικοινωνία ανάμεσα σε νέους/-ες ομιλητές/-τριες. Στις σύγχρονες κοινωνίες, η ιδιαίτερη γλωσσική χρήση κατά την εφηβική και μετεφηβική ηλικία αποτελεί ένα φυσιολογικό, παροδικό φαινόμενο και διαφέρει ανάλογα με διάφορους κοινωνικούς παράγοντες όπως το φύλο, το μορφωτικό υπόβαθρο της οικογένειας, τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα της παρέας και η συμμετοχή σε νεανικές κουλτούρες. Σε κάθε περίπτωση, η χρήση μιας ιδιαίτερης νεανικής γλώσσας είναι συνειδητή τόσο για τους/τις ίδιους/-ες τους/τις μαθητές/-τριες όσο και για γονείς και δασκάλους/-ες που καμιά φορά την αντιμετωπίζουν με τρόπο αρνητικό. Κατά συνέπεια, η ενασχόληση με τη ΓτΝ στο σχολικό μάθημα της γλώσσας μπορεί να διαφώτισει ένα ευαίσθητο και επίκαιρο γλωσσικό ζήτημα και να συμβάλλει στην εξάλειψη γλωσσικών προκαταλήψεων.
Το κείμενο αυτό παρουσιάζει προτάσεις για τη διδακτική ενασχόληση με τη ΓτΝ στη Β?/θμια εκπαίδευση. Σαν αφετηρία χρησιμοποιώ τη γερμανική βιβλιογραφία, και ειδικότερα άρθρα για τη διδακτική αξιοποίηση της ΓτΝ γραμμένα από δασκάλους/-ες, διδακτικές ενότητες με θέμα τη ΓτΝ σε βιβλία Γυμνασίου και Λυκείου, και πανεπιστημιακά σεμινάρια όπου συζητήθηκε το παραπάνω υλικό. Αφού σκιαγραφήσω τους διδακτικούς στόχους που μπορεί να εξυπηρετήσει η ενασχόληση με τη νεανική γλώσσα, θα μιλήσω για την παρουσίαση του αντικειμένου στην τάξη, την συλλογή γλωσσικού υλικού και την επεξεργασία του από τους/τις μαθητές/-τριες. Τέλος θα δούμε περιληπτικά πώς παρουσιάζεται η ΓτΝ σ' ένα πρόσφατο διδακτικό βιβλίο. 

ΝΟΡΜΑ, ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ της Μαρίας Κακριδή

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΝΟΡΜΑΣ KAI H ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΠΟΙΚΙΛΙΑ
Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται από την εκπαίδευση οι διάφορες γεωγραφικές και κοινωνικές ποικιλίες μιας γλώσσας έχει άμεση σχέση και εξάρτηση από το πώς αντιλαμβάνεται η συγκεκριμένη κοινότητα τη νόρμα, την πρότυπη δηλαδή ποικιλία που θεωρείται επιθυμητό να χρησιμοποιoύν τα μέλη της, τουλάχιστον στις δημόσιες και επίσημες περιστάσεις. Όσο πιο ισχυρή και διαδεδομένη είναι η πρότυπη αυτή ποικιλία, τόσο περισσότερο αντιστρατεύεται τη χρήση των άλλων γλωσσικών ποικιλιών, καθορίζοντας έτσι και την εκπαιδευτική και γενικότερη τύχη τους.

Χ. Τσολάκης: Η γλώσσα και η διδασκαλία της ήτοι «Η γλωσσική διδασκαλία του μέλλοντος. Το μέλλον της γλωσσικής διδασκαλίας»

Αν, φίλες και φίλοι, παρατηρήσετε το θέμα, θα διαπιστώσετε ότι θεματικό του κέντρο δεν είναι ούτε η γλώσσα ούτε το μέλλον αλλά η διδασκαλία σε σχέση με τη γλώσσα και το μέλλον. Αν αυτή, η διδασκαλία, προσδιοριστεί σωστά, τότε θα φωτιστούν αυτόχρημα οι σχέσεις της με τη γλώσσα και το μέλλον. Κι αυτό θα δοκιμάσω να κάνω, να δώσω μιαν άλλη διάσταση στη διδασκαλία, η οποία διάσταση δεν έχει να κάνει με τις θεωρίες περί διδασκαλίας, μεθοδολογίας, διδακτικής και με άλλα ηχηρά παρόμοια, για να θυμίσω λίγον Καβάφη, που δοξάζουν τους παιδολόγους και τους διδακτικολόγους των πανεπιστημίων, από τη μια, και τρομοκρατούν, από την άλλη, τους φοιτητές και τους νέους δασκάλους. Πώς θα διδάξουν αυτοί και πως θα σταθούν σωστά μέσα στην τάξη, κατά πώς υπαγορεύουν τα θεωρητικά συγγράμματα των πανεπιστημιακών «σοφών»; Και πώς θα τους κρίνει το άλλο θύμα αυτής της σοβαροφανούς αντίληψης, ο δύσμοιρος σχολικός σύμβουλος; Το πράγμα, όπως καταλαβαίνετε, δεν παραπέμπει μόνον στον Καβάφη, αλλά και στους μεγαλόσχημους ήρωες του «Μικρού Πρίγκιπα», αυτού του αριστουργήματος του Saint Exupery.
Δεν απορρίπτω, φυσικά, κανένα από τα συγγράμματα αυτά και δεν υποτιμώ κανέναν από τους «σοφούς» που τα γράφουν.

18 Μαρ 2010

Επιστήμονες ανακάλυψαν τις παλαιότερες λέξεις των αγγλικών και προβλέπουν ποιές από αυτές μπορεί στο μέλλον να εξαφανιστούν - Scientists discover oldest words in the English language and predict which ones are likely to disappear in the future

Eπιστήμονες στο πανεπιστήμιο του Reading ανακάλυψαν ότι οι λέξεις "I", we', 'who' και οι αριθμοί "1" "2 " και " 3 ", είναι μεταξύ των παλαιότερων λέξεων, όχι μόνο στα αγγλικά, αλλά σε όλες τις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες. Επιπλέον, λέξεις όπως "'squeeze', 'guts', 'stick', 'throw' and 'dirty' φαίνεται ότι οδηγούνται στην εξαφάνιση, μαζί με πλήθος άλλων.
Οι επιστήμονες του τμήματος Εξελικτικής Γλωσσολογίας του πανεπιστημίου Reading, ενός εκ των κορυφαίων κέντρων παγκοσμίως,σε αυτόν τον τομέα της έρευνας, έχουν ερευνήσει πώς εξελίσσονται οι γλώσσες, και εάν αυτή η εξέλιξη ακολούθησε κάποιους κανόνες. Μέχρι σήμερα θεωρούσαν ότι δεν θα ήταν σε θέση να εντοπίσουν λέξεις παλαιότερες των 5.000 ετών. Όμως, οι νέοι Υπερ-Υπολογιστές της ΙΒΜ  (NYSE: ΙΒΜ) τους επέτρεψε να πάνε ακόμα και 30.000 έτη πίσω στα βάθη της ιστορίας, και τελικά να δώσουν απαντήσεις. 
Ανέλυσαν την οικογένεια των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών - εκ των οποίων τα αγγλικά είναι ένα σύγχρονο παράδειγμα  - και ανακατασκεύασαν το ποσοστό στο οποίο οι λέξεις εξελίσσονται και μπόρεσαν να προβλέψουν τις μελλοντικές αλλαγές στο λεξιλόγιο. Οι παλαιότερες λέξεις που χρησιμοποιούμε σήμερα υπάρχουν εδώ και τουλάχιστον 10.000 έτη. 
Μελλοντικά,  ορισμένες λέξεις που χρησιμοποιούνται λιγότερο συχνά από κάποιες άλλες, είναι πιθανόν να αντικατασταθούν. Ανακάλυψαν και άλλους απλούς κανόνες:  οι αριθμοί εξελίσσονται με τον πιο αργό ρυθμό, ακολουθούν τα ουσιαστικά, έπειτα τα ρήματα, και μετά τα επίθετα. Οι σύνδεσμοι και οι προθέσεις όπως 'and', 'or', 'but' , 'on', 'over' και 'against', εξελίσσονται με τον γρηγορότερο ρυθμό, και μαλιστα, μερικοί από αυτούς 100 φορές γρηγορότερα από τους αριθμούς. 
Το ρήμα 'Throw' που αναμένονταν να εξελιχθεί γρήγορα, η χρήση του σε 900 χρόνια πιθανώς θα μειωθεί στο μισό απ' ότι σήμερα  και υπάρχουν 42 ανεξάρτητοι ήχοι για αυτό σε όλες τις γλώσσες. Εντός 10.000 ετών, πιθανώς θα έχει αντικατασταθεί σε 10 από αυτές -συμπεριλαμβανομένου, ενδεχομένως, και των αγγλικών, εκτός αν φυσικά όλοι κάνουμε κάτι για να κρατήσουμε τη λέξη ζωντανή.
" Το 50% των λέξεων που χρησιμοποιούμε σήμερα θα ήταν άγνωστο στους προγόνους μας πριν από 2.500 έτη."
Ο υπερ-υπολογιστής της ΙΒΜ στο πανεπιστήμιο του Reading, γνωστός ως ThamesBlue, είναι εκεί εδώ και ένα χρόνο. Προτού να φθάσει, η εκτέλεση μιας υπολογιστικής εργασίας, όπως η σύγκριση συνόλων λέξεων σε δύο διαφορετικές γλώσσες έπαιρνε κατά μέσο όρο έξι εβδομάδες. Τώρα, οι ίδιοι αυτοί στόχοι μπορούν να εκτελεσθούν σε μερικές ώρες.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ: http://www.reading.ac.uk/about/newsandevents/releases/PR19825.aspx

8 Μαρ 2010

"Γλωσσολόγοι αμφισβητόυν την εξαίρεση που έθεσε ο Daniel L. Everett, κατά της Καθολικής Γραμματικής" "Linguists doubt exception to universal grammar"



Οι διαμάχες στον τομέα της γλωσσολογίας  σπάνια γίνονται πρωτοσέλιδες ειδήσεις και γι' αυτό το λόγο,  η περιπλοκή που δημιούργησε ένα υποτιθέμενο παράδειγμα εξαίρεσης στον κανόνα της Καθολικής Γραμματικής (ΚΓ), που έγινε διάσημη στη δεκαετία του '60 από τον Noam Chomsky, καθηγητή γλωσσολογίας στο MIT, είναι τόσο ασυνήθιστη. 
 Από τη μια πλευρά είναι ο Daniel L. Everett,  γλωσσολόγος στο Illinois State University, στο οποίο έχει περάσει αρκετές δεκαετίες μελετώντας την Pirahα, μια γλώσσα προφορική που ομιλείται από κατά προσέγγιση 350 ιθαγενείς κυνηγούς στο τροπικό δάσος της Αμαζονίου. Στην αντίθετη πλευρά είναι διάφοροι γλωσσολόγοι, συμπεριλαμβανομένου και του καθηγητή γλωσσολογίας  στο MIT, David Pesetsky, οι οποίοι αμφιβάλλουν επάνω σε πολλούς από τους ισχυρισμούς του Everett, σε πολιτιστικό και γλωσσικό επίπεδο, που αφορούν τους Piraha.
Σε μια τηλεφωνική συνέντευξη, o Pesetsky λέει, "Αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε στην απάντησή ήταν να δώσουμε έμφαση στους τρόπους με τους οποίους προσπαθούμε να διευκρινίσουμε το σύστημα που ενώνει όλες τις γλώσσες στον κόσμο," συμπεριλαμβανομένου και της γλώσσας των Pirahna. Οι ιδιότητες που ο Everett ισχυρίζεται ότι είναι μοναδικές σε αυτή την γλώσσα, στην πραγματικότητα υπάρχουν και σε άλλες καλά τεκμηριωμένες γλώσσες, όπως στα Bengali και ακόμα και  στα γερμανικά. 
Η γλωσσολογία άρχισε να στρέφει την προσοχή στην ΚΓ αρκετές δεκαετίες πριν, σε μία προσπάθεια να κινηθεί η μελέτη της πιο πέρα από την εξειδίκευση της φιλολογίας -- δηλ. της λεπτομερής περιγραφής των μεμονωμένων γλωσσών και των γλωσσικών οικογενειών, με την οποία ο τομέας ασχολούνταν για αιώνες -- προς μια κατανόηση του αξιοπρόσεκτου πλούτου των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων που όλες οι γλώσσες μοιράζονται, και από εκεί σε μια κατανόηση του ανθρώπινου νού.
Οι τρέχουσες αντιθέσεις άρχισαν με το έγγραφο του Everett που δημοσιεύθηκε το 2005 στο Cultural Anthropology με τίτλο: "Πολιτιστικοί περιορισμοί στη Γραμματική και τη Γνωστική λειτουργία στην Pirahna: Ένα άλλο βλέμμα στα σχεδιαστικά χαρακτηριστικά  της ανθρώπινης γλώσσας," ("Cultural Constraints on Grammar and Cognition in Pirahna: Another Look at the Design Features of Human Language"), που περιέγραψε διάφορα μορφοσυντακτικά (οι σχέσεις μεταξύ των λέξεων και πώς τα στοιχεία τους μεταβιβάζουν τη σημασία) " χάσματα"στην Pirahna.
 Σαν πολιτισμός, λέει ο Everett, οι ομιλητές Pirahna στερούνται οποιαδήποτε αίσθηση του παρελθόντος πέρα από αυτό που έχουν ζήσει προσωπικά, και δεν έχουν κανένα μύθο ή μυθιστοριογραφία δημιουργιών, καμία αίσθηση των αριθμών ή του υπολογισμού και καθόλου τέχνη. Οι περιορισμοί του πολιτισμού, θεωρεί ο Everett , φτωχαίνουν, με τη σειρά τους, τη γλώσσα, η οποία δεν έχει κανέναν χρόνο, κανένα όνομα για τα χρώματα και άλλες σύμφωνα με τους ισχυρισμούς μοναδικές ανεπάρκειες.
Οι γλωσσικοί περιορισμοί, ισχυρίζεται, δείχνουν ότι "μερικά από τα συστατικά της αποκαλούμενης γραμματικής των πυρήνων, υπόκεινται σε πολιτιστικούς περιορισμούς, κάτι που προβλέπεται ως "μη-εμφανίσιμο" στο πρότυπο της Καθολικής Γραμματικής του Chomsky. 
 Το άρθρο του Everett λόγω της λαμπρής του σταδιοδρομίας στον τομέα,  έγινε αποδεκτό από δημοφιλή έντυπα, με δημοσιεύσεις στον Independent, Der Spiegel και, πρόσφατα, στον New Yorker, μεταξύ άλλων. 
 Οι "αντίπαλοί" του -- Pesetsky, Andrew Nevins του Χάρβαρντ και Cilene Rodrigues του Universidade Estadual de Campinas στη Βραζιλία -- ανταπέδωσαν τον Μάρτιο αυτού του έτους με ένα έγγραφο που τιτλοφορήθηκε "Η μοναδικότητα της Pirana: Μια επαναξιολόγηση" ("Pirahna Exceptionality: A Reassessment"), εξετάζoντας το ζήτημα κατ' ουσίαν στη κάθε αξίωση περί της μοναδικότητας της Pirahna, που Everett προώθησε. Ο Everett απάντησε αμέσως (επίσης το Μάρτιο), με τους "Πολιτιστικούς περιορισμούς στη γραμματική της Pirana: Μια απάντηση στους Nevins, Pesetsky, και Rodrigues (2007) ("Cultural Constraints on Grammar in Pirahνα: A Reply to Nevins, Pesetsky, and Rodrigues (2007)".(Αυτά τα δύο υπάρχουν στο Αρχείο Γλωσσολογίας LingBuzz, ling.auf.net/lingbuzz, στον κατάλογο"Top Recent Downloads" .)
Ο Pesetsky απορεί με το ενδιαφέρον που "άναψε" αυτή η συζήτηση , όχι μόνο μέσα στον πεδίο της γλωσσολογίας, αλλά και στον κόσμο ευρύτερα. Από τις 12 Απριλίου, σημείωσε σε ένα ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, "το έγγραφό μας έχει μεταφορτωθεί 1.300 φορές και η απάντηση του Everett έχει μεταφορτωθεί  910 φορές -- καταπληκτικοί αριθμοί για το πεδίο και για έναν τομέα όπως η γλωσσολογία."
Ενώ οι γλωσσολόγοι στο MIT δίνουν πολλή προσοχή στις θεωρητικές ερωτήσεις, όπως οι καθολικές ιδιότητες των ηχητικών συστημάτων, της λεκτικής αντίληψης και της λεκτικής παραγωγής, η ερευνητική γλωσσολογία  έχει προχωρήσει πιο πολύ. Ο μεταπτυχιακός σπουδαστής γλωσσολογίας Seth Cable  σύντομα πάει για την διδακτορική του διατριβή στην Αλάσκα με  την επιχορήγηση του  Εθνικού Ιδρύματος Επιστήμης, για να μελετήσει τη σύνταξη και τη σημασιολογία των ερωτήσεων στην Tlingit, μια προφορική γλώσσα ιθαγενών στα Βορειοδυτικά του Ειρηνικού.
Και μια από τις μεγάλες μορφές στην ερευνητική γλωσσολογία, ο μακαρίτης Kenneth Hale, ήταν εξέχον μέλος της κοινότητας του MIT   μέχρι την αποχώρησή του το 1999. Στη μακροχρόνια σταδιοδρομία του, εργάστηκε σε γλώσσες τόσο διαφορετικές όσο οι  Hopi, Tohono O'odham (της περιοχής της ερήμου Sonoran) και Warlpiri. Η άνεσή του στην τελευταία, μια γηγενή γλώσσα της Αυστραλίας, ήταν τέτοια που ήταν σε θέση να κρατήσει τους γιους του, Ezra και Caleb, να μιλούν στη γλώσσα ακόμα και αφού είχαν μετακομίσει  πίσω στις Ηνωμένες Πολιτείες. "Ήταν ο γλωσσολόγος του γλωσσολόγου," οπως το έθεσε ο Pesetsky. 



Μετάφραση: Vangelis.

4 Φεβ 2010

H διδασκαλία της μουσικής μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν τις αναγνωστικές δεξιότητες τους

Los Angeles, London, New Delhi, Singapore and Washington DC (16 March 2009) -- Children exposed to a multi-year programme of music tuition involving training in increasingly complex rhythmic, tonal, and practical skills display superior cognitive performance in reading skills compared with their non-musically trained peers, according to a study published today in the journal Psychology of Music, published by SAGE.
According to authors Joseph M Piro and Camilo Ortiz from Long Island University, USA, data from this study will help to clarify the role of music study on cognition and shed light on the question of the potential of music to enhance school performance in language and literacy.
Studying children the two US elementary schools, one of which routinely trained children in music and one that did not, Piro and Ortiz aimed to investigate the hypothesis that children who have received keyboard instruction as part of a music curriculum increasing in difficulty over successive years would demonstrate significantly better performance on measures of vocabulary and verbal sequencing than students who did not receive keyboard instruction.
Several studies have reported positive associations between music education and increased abilities in non-musical (eg, linguistic, mathematical, and spatial) domains in children. The authors say there are similarities in the way that individuals interpret music and language and "because neural response to music is a widely distributed system within the brain…. it would not be unreasonable to expect that some processing networks for music and language behaviors, namely reading, located in both hemispheres of the brain would overlap."
The aim of this study was to look at two specific reading subskills – vocabulary and verbal sequencing – which, according to the authors, are "are cornerstone components in the continuum of literacy development and a window into the subsequent successful acquisition of proficient reading and language skills such as decoding and reading comprehension."
Using a quasi-experimental design, the investigators selected second-grade children from two school sites located in the same geographic vicinity and with similar demographic characteristics, to ensure the two groups of children were as similar as possible apart from their music experience.
Children in the intervention school (n=46) studied piano formally for a period of three consecutive years as part of a comprehensive instructional intervention program. Children attending the control school (n=57) received no formal musical training on any musical instrument and had never taken music lessons as part of their general school curriculum or in private study. Both schools followed comprehensive balanced literacy programmes that integrate skills of reading, writing, speaking and listening.
All participants were individually tested to assess their reading skills at the start and close of a standard 10-month school year using the Structure of Intellect (SOI) measure.
Results analysed at the end of the year showed that the music-learning group had significantly better vocabulary and verbal sequencing scores than did the non-music-learning control group. This finding, conclude the authors, provides evidence to support the increasingly common practice of "educators incorporating a variety of approaches, including music, in their teaching practice in continuing efforts to improve reading achievement in children".
However, further interpretation of the results revealed some complexity within the overall outcomes. An interesting observation was that when the study began, the music-learning group had already experienced two years of piano lessons yet their reading scores were nearly identical to the control group at the start of the experiment.
So, ask the authors, "If the children receiving piano instruction already had two years of music involvement, why did they not significantly outscore the musically naïve students on both measures at the outset?" Addressing previous findings showing that music instruction has been demonstrated to exert cortical changes in certain cognitive areas such as spatial-temporal performance fairly quickly, Piro and Ortiz propose three factors to explain the lack of evidence of early benefit for music in the present study.
First, children were tested for their baseline reading skills at the beginning of the school year, after an extended holiday period. Perhaps the absence of any music instruction during a lengthy summer recess may have reversed any earlier temporary cortical reorganization experienced by students in the music group, a finding reported in other related research. Another explanation could be that the duration of music study required to improve reading and associated skills is fairly long, so the initial two years were not sufficient.
A third explanation involves the specific developmental time period during which children were receiving the tuition. During the course of their third year of music lessons, the music-learning group was in second grade and approaching the age of seven. There is evidence that there are significant spurts of brain growth and gray matter distribution around this developmental period and, coupled with the increased complexity of the study matter in this year, brain changes that promote reading skills may have been more likely to accrue at this time than in the earlier two years.
"All of this adds a compelling layer of meaning to the experimental outcomes, perhaps signalling that decisions on 'when' to teach are at least as important as 'what' to teach when probing differential neural pathways and investigating their associative cognitive substrates," note the authors.
"Study of how music may also assist cognitive development will help education practitioners go beyond the sometimes hazy and ill-defined 'music makes you smarter' claims and provide careful and credible instructional approaches that use the rich and complex conceptual structure of music and its transfer to other cognitive areas," they conclude.

Source:      
http://www.eurekalert.org/pub_releases/2009-03/spu-mtc031609.php

Θέλετε να πείσετε; Χρησιμοποιήστε αφηρημένη Γλώσσα



"Η διαπίστωσή μας ότι τα αφηρημένα μηνύματα ασκούν ισχυρότερη επίδραση στις προθέσεις αγοράς μπορεί να μεταφραστεί απευθείας στη σύσταση να χρησιμοποιήτε την αφηρημένη γλώσσα εάν προσπαθείτε να πείσετε κάποιον (θετικά ή αρνητικά) για τις  συνέπειες της αγοράς ενός προϊόντος,  ή για να ακολουθήσει  τις συμβουλές σας "
Journal of Consumer Research.      http://www.journals.uchicago.edu/

Τελικά είμαστε υποχείρια της γλώσσας και των γλωσσολόγων!!

Vangelis

Η γλωσσική δομή καθορίζεται εν μέρει από την κοινωνική δομή.

Language Structure Is Partly Determined by Social Structure, Says Penn Psychology Study.
 
Το άρθρο στην αγγλική γλώσσα θα το βρείτε εδώ.

Ψυχολόγοι στο πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας  και το πανεπιστήμιο της Μέμφιδας έχουν δημοσιεύσει μια νέα μελέτη για τη γλωσσική εξέλιξη που αμφισβητεί την κυρίαρχη υπόθεση  του γιατί οι γλώσσες διαφέρουν σε όλο τον κόσμο.
Η μελέτη υποστηρίζει ότι οι ανθρώπινες γλώσσες μπορούν  να προσαρμόζονται  περισσότερο όπως οι βιολογικοί οργανισμοί από όσο πιστευόταν παλιότερα και ότι όσο πιο κοινή και δημοφιλής  είναι μια γλώσσα, τόσο απλούστερη είναι η δομή της και διευκολύνεται η  επιβίωσή της.
Η παραδοσιακή σκέψη είναι ότι οι γλώσσες αναπτύσσονται βασισμένες στην τυχαία αλλαγή και το ιστορικό ρεύμα. Παραδείγματος χάριν, τα αγγλικά και τα τουρκικά είναι δύο πολύ διαφορετικές γλώσσες που βασίζονται σε διαφορετικό ιστορικό υπόβαθρο που τις χωρίζει στο χώρο και το χρόνο. Για χρόνια, είναι η επικρατούσα  υπόθεση στις γλωσσικές επιστήμες. 
Η πρόσφατη έκθεση, που δημοσιεύεται στο τρέχον τεύχος του  PLoS ONE, προσφέρει μια νέα υπόθεση, που αμφισβητεί την εξήγησης του ιστορικής τάσης.  Ο Gary Lupyan, ένας μεταδιδακτορικός ερευνητής του  Department of Psychology in Penns School of Arts and Sciences, και o Rick Dale,  βοηθός καθηγητής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο της Μέμφιδας, διεύθυναν μια μεγάλης κλίμακας στατιστική ανάλυση περισσότερων των 2.000 των παγκόσμιων γλωσσών με σκοπό να εξετάσουν εάν ορισμένα κοινωνικά περιβάλλοντα συσχετίζονται με ορισμένες γλωσσικές ιδιότητες.
Οι ερευνητές βρήκαν εντυπωσιακές σχέσεις μεταξύ των δημογραφικών ιδιοτήτων μιας γλώσσας — όπως ο πληθυσμός της και η παγκόσμια διάδοσή της — και η γραμματική πολυπλοκότητα αυτών των γλωσσών. Οι γλώσσες που έχουν τους περισσότερους ομιλητές — και αυτές που έχουν διαδοθεί σε όλο τον κόσμο — βρέθηκε ότι έχουν πολύ πιο απλούστερες γραμματικές,  ειδικά μορφολογία, από τις γλώσσες που έχουν λιγότερους ομιλητές και ομιλούνται σε μικρές, περιορισμένες περιοχές. Παραδείγματος χάριν, οι γλώσσες που έχουν από περισσότερους από 100.000 ομιλητές είναι σχεδόν έξι φορές πιθανότερο να έχουν πιο απλές κλίσεις ρήματος έναντι των γλωσσών με λιγότερους από 100.000 ομιλητές. 
Οι μεγαλύτεροι πληθυσμοί τείνουν να έχουν απλούστερα συστήματα αντωνυμιών και αριθμού και μικρότερο αριθμό πτώσεων και γενών και γενικά δεν υιοθετούν σύνθετους κανόνες προθημάτων και επιθημάτων στις γραμματικές τους.  Μια συνέπεια είναι ότι οι γλώσσες με μακροχρόνιο ιστορικό  ενήλικων μαθητών, έχουν γίνει ευκολότερες προς μάθηση κατά τη διάρκεια του χρόνου. Αν και διάφοροι ερευνητές έχουν προβλέψει τέτοιες σχέσεις μεταξύ της κοινωνικής και γλωσσικής δομής, αυτή είναι η πρώτη μεγάλης κλίμακας στατιστική δοκιμή αυτής της ιδέας.  
Τα αποτελέσματα δείχνουν σύνδεση μεταξύ της εξέλιξης της ανθρώπινης γλώσσας και των βιολογικών οργανισμών. Ακριβώς όπως συγγενικοί οργανισμοί που βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση μεταξύ τους συγκλίνουν στις εξελικτικές στρατηγικές σε ιδιαίτερους ρόλους, έτσι και οι  γλώσσες μπορούν να προσαρμοστούν στα κοινωνικά περιβάλλοντα στα οποία μαθαίνονται και χρησιμοποιούνται.
"Τα αγγλικά, παρά τη δυσκολία στην προφορά και τις εξαιρέσεις τους — if a baker bakes, what does a grocer do? — έχουν μια σχετικά απλή γραμματική,” O Lupyan  λέει:  "Τα ρήματα είναι εύκολο να κλιθούν και ο πληθυντικός των ουσιαστικών σχηματίζεται συνήθως με την προσθήκη ενός ` s." Ενώ σε σύγκριση,  με μια δυτική αφρικανική γλώσσα όπως  η Hausa που έχει πολλούς τρόπους να σχηματίζει  τον πληθυντικό των ουσιαστικών όπως και πολλές άλλες γλώσσες —  τα τουρκικά, τα Aymara, τα Ladakhi, τα Ainu — ρήματα όπως το ‘to know’ πρέπει να περιλαμβάνουν και την πληροφορία για την προέλευση της γνώσης ομιλητή ". Αυτή η πληροφορία συχνά μεταβιβάζεται χρησιμοποιώντας σύνθετους κανόνες, οι όποιοι  σε ευρύτατα διαδεδομένες  γλώσσες στη γη, όπως τα αγγλικά και τα κινεζικά δεν υπάρχουν. "
Οι  Lupyan και Dale ονομάζουν αυτήν την κοινωνική επιρροή στα γραμματικά πρότυπα "Linguistic Niche Hypothesis.”(Υπόθεση των Γλωσσικών Ρόλων);;; Οι γλώσσες εξελίσσονται μέσα σε ιδιαίτερους κοινωνικο-δημογραφικούς ρόλους. Αν και όλες οι γλώσσες πρέπει να μαθαίνονται από τα νήπια, η εισαγωγή ενήλικων μαθητών σε μερικές γλώσσες (παραδείγματος χάριν, μέσω της μετανάστευσης ή της αποίκισης) σημαίνει ότι πτυχές μιας γλώσσας που είναι δύσκολες για τους ενηλίκους να μάθουν, θα είναι λιγότερο πιθανό να περάσουν προς τις επόμενες γενεές των μαθητών. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι γλώσσες με περισσότερους ομιλητές σε μεγαλύτερες γεωγραφικές περιοχές, έχουν γίνει μορφολογικά απλούστερες σε πολλές γενεές.
Ο γρίφος που απομένει να λυθεί,  είναι γιατί οι γλώσσες με λίγους ομιλητές είναι κατ’ αρχήν  τόσο σύνθετες. Μια πιθανότητα, που διερευνάται από τους ερευνητές, είναι ότι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα όπως το γραμματικό γένος και τα σύνθετα συστήματα κλίσης των ρημάτων, ενώ είναι δύσκολα για τους ενήλικους να τα μάθουν, μπορούν να διευκολύνουν την εκμάθηση γλωσσών στα παιδιά με την παροχή ενός δικτύου υπεράριθμων πληροφοριών που μπορεί να εισαγάγει τα παιδιά στις έννοιες των λέξεων και στο πώς συνδέονται μεταξύ τους.
Τα αποτελέσματα και η θεωρία προτεινόμενα από τους  Lupyan και Dale δεν έχουν σκοπό να εξηγήσουν το  γιατί μια συγκεκριμένη γλώσσα έχει τη γραμματική που έχει. Επειδή τα συμπεράσματα είναι στατιστικής φύσης, μπορούν να βρεθούν πολλές εξαιρέσεις στη θεωρία των Lupyan και  Dale. Η εργασία τους, εντούτοις, παρέχει μια περιεκτική ανάλυση για το πώς μερικοί κοινωνικοί παράγοντες επηρεάζουν τη δομή της γλώσσας και δείχνει ότι οι σχέσεις μεταξύ της γλώσσας και του πολιτισμού δεν είναι  και τόσο πολύ αυθαίρετες.
Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Integrative Graduate Education and Research Training award to the Institute for Research in Cognitive Science at Penn and by the National Science Foundation.

Mετάφραση: Vangelis*

*οποιαδήποτε παρατήρηση, διόρθωση και επισήμανση που αφορά την απόδοση γλωσσολογικών όρων στα ελληνικά, είναι όχι μόνο ευπρόσδεκτη, αλλά και αναγκαία.

1 Φεβ 2010

X-Bar Syntax Σύνταξη του Χ- Τονούμενου (Χ΄) --- Α' Μέρος

-->
  X - BAR SYNTAX
 Robert N. St. Clair

 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τα παραδοσιακά μέρη του λόγου έχουν υποβληθεί σε πολλές αλλαγές από την σύλληψή τους από τους Έλληνες και Ρωμαίους γραμματικούς. Οι δομιστές τα βρήκαν ανεπαρκή για να αποτελέσουν τα είδη των γραμματικών κατηγοριών που υπάρχουν μεταξύ των περισσότερων από τις μη ευρωπαϊκές γλώσσες στον κόσμο.  
Όταν o Chomsky ανέπτυξε το πρότυπο της μετασχηματιστικής γραμματικής του, επέστρεψε στο ζήτημα των παραδοσιακών μερών του λόγου. Υποστήριξε ότι όλες οι γλώσσες πρέπει να έχουν παρόμοια μέρη του λόγου. Οι λόγοι για αυτόν τον ισχυρισμό βασίζονται στην υπόθεσή ότι υπάρχουν καθολικοί κανόνες φραστικών δομών που λειτουργούν σε όλες τις γλώσσες. Τα καθολικά μέρη του λόγου στο πιό πρόωρο πρότυπο της γραμματικής του ήταν ολιγάριθμα (NP, Det, AUX, VP, S) αλλάμε το πέρασμα του χρόνου επεκτάθηκαν για να περιλάβουν κι άλλες λεξικολογικές και φραστικές κατηγορίες.
LEXICAL CATEGORIES (Λεξικές Κατηγορίες)
N = Noun                                                 O= Ουσιαστικό
V = Verb                                                  Ρ= Ρήμα
AUX = Auxiliary Verb                           ΒΟΗΘ= Συνδετικό Ρήμα
A = Adjective                                           ΕΠΙΘ= Επίθετο
ADV = Adverb                                        ΕΠΙΡ= Επίρρημα
DET = Determiner                                  ΠΡΟΣΔ= Προσδιοριστής
DEG = Degree of Expression
CONJ = Coordinating Conjunction     ΣΥΝΔ=Σύνδεσμος
PRO = Pro Constituent or Pro Form   PRO=Tύπος ΠΡΟ
Q = Quantifier                                        ΠΟΣΟΔ=ποσοδείκτης
                                       

PHRASAL CATEGORIES (Φραστικές Κατηγορίες)

S = Sentence or Clause             Π= Πρόταση
NP = Noun Phrase                    ΟΦ= Ονοματική Φράση
VP = Verb Phrase                     ΡΦ= Ρηματική Φράση
AP = Adjectival Phrase            Eπιθ.Φ= Επιθετική Φράση
PP = Prepositional Phrase       ΠροθΦ= Προθετική Φράση   
ADVP = Adverbial Phrase      ΕπιρΦ= Επιρρηματική Φράση
QP = Quantifier Phrase           ΠοσΦ= Ποσοδεικτική Φράση

 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΦΡΑΣΤΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣ
Οι γλωσσολόγοι άρχισαν να παρατηρούν ότι υπάρχουν  προβλήματα με τις προαναφερθείσες λεξικολογικές και φραστικές κατηγορίες.

21 Ιαν 2010

31ή Συνάντηση Εργασίας Τομέα Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ

31ή Συνάντηση Εργασίας Τομέα Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ

Ο Τομέας Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης διοργανώνει την 31ή Συνάντηση Εργασίας στις 17-18 Απριλίου 2010 με αντικείμενο την Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία. Τίτλος του συνεδρίου "Διδασκαλία και εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας". Στις 16 Απριλίου θα πραγματοποιηθεί, για πρώτη φορά φέτος, προσυνεδριακή μεταπτυχιακή ημερίδα κατά την οποία μεταπτυχιακοί φοιτητές και υποψήφιοι διδάκτορες θα έχουν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν την ερευνητική τους δραστηριότητα.


Hμερίδα: “Η ανάλυση λόγου στην Ελλάδα”

Hμερίδα: “Η ανάλυση λόγου στην Ελλάδα”
Το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Εφαρμοσμένης Επικοινωνίας
οργανώνει ημερίδα με θέμα “Η ανάλυση λόγου στην Ελλάδα”. Η ημερίδα θα
πραγματοποιηθεί την Τρίτη, 9 Φεβρουαρίου 2010 (10.30-20.00) στο
Αμφιθέατρο "Ι. Δρακόπουλου", στο Κεντρικό Κτήριο του Πανεπιστημίου
Αθηνών (Πανεπιστημίου 30).

5 Ιαν 2010

Kαλωσόρισμα-Welcoming-Bienvenidos

Αν και καθημερινά χρησιμοποιούμε τη γλώσσα, αν και όλοι μας εκφράζουμε ισχυρές απόψεις για τη δομή της, για τις ιδιότητές της και για τη σωστή της χρήση, σπάνια σταματούμε, έστω και για μια στιγμή, για να σκεφτούμε για αυτό το θαύμα.
Οι λεγόμενοι "ειδικοί" της γλώσσας, μας μιλάνε για την "κακή" χρήση του από ανέκαθεν" ή και άλλων λέξεων, μας δίνουν διαλέξεις για την ετυμολογία τους, αλλά επιμελώς δεν μπαίνουν μέσα στο ίδιο το θαύμα της γλώσσ" ας: Το πώς στην πραγματικότητα λειτουργεί .
Σας ζητώ να σκεφτείτε για ένα μόνο λεπτό: αυτή τη στιγμή διαβάζετε αυτό το κείμενο και το κατανοείτε, αλλά, δεν έχετε συνειδητή γνώση για το πώς το καταφέρνετε!
Η μελέτη αυτού ακριβώς του μυστηρίου, είναι η επιστήμη της Γλωσσολογίας.

Η γλώσσα είναι μια ψυχολογική ή γνωσιακή ιδιότητα των ανθρώπων. Δηλαδή,υπάρχουν κάποιες ομάδες νευρώνων που δουλεύουν ασταμάτητα στον εγκέφαλό μου και μου επιτρέπουν αυτή τη στιγμή να κάθομαι εδώ και να παράγω αυτές τις ομάδες από γράμματα. Ανάλογα, σε εσάς υπάρχουν άλλες ομάδες νευρώνων που σας επιτρέπουν να κατανοείτε αυτά τα σημεία και να τα "μεταφράζετε" σε κατανοητές ιδέες και σκέψεις.

Υπάρχουν όμως κι άλλα πολλά υποσυστήματα που εμπλέκονται εδώ.
Αν εγώ, αυτή τη στιγμή, σας μιλούσα, θα παρήγαγα ηχητικά κύματα με τις φωνητικές μου χορδές και θα άρθρωνα ήχους ομιλίας με την γλώσσα, τα χείλη, τις φωνητικές χορδές. Στην άλλη άκρη, εσείς θα ακούγατε αυτά τα ηχητικά κύματα και θα τα μεταφράζατε σε ήχους ομιλίας χρησιμοποιώντας τα ακουστικά σας όργανα. Αυτή η μελέτη της Ακουστικής και της Άρθρωσης της ομιλίας ονομάζεται: Φωνητική.

Όταν πιά θα μεταφράσετε τα ηχητικά κύματα σε νοητικές αναπαραστάσεις, τα αναλύετε σε συλλαβές και τα κατηγοριοποιείτε.
Π.χ. Κάθε ομιλητής της ελληνικής γνωρίζει ότι το συμφωνικό σύμπλεγμα /χθ/ είναι επιτρεπτό στην ελληνική, αλλά το σύμπλεγμα */θχ/ όχι. Έτσι η ψευδο-λέξη /χθέτα/ μπορεί να υπάρξει, ενώ η */θχέτα/ , όχι. Αυτό το πεδίο της γλωσσικής επιστήμης εξετάζει η Φωνολογία.

Μετά θα παίρνατε αυτές τις ομάδες των ήχων και θα τις οργανώνατε σε μονάδες με σημασία ( Μορφήματα και λέξεις).
Π.χ, η λέξη "άνεργος" αποτελείται από τρία μορφήματα: το πρόθημα α(ν)-, που σημαίνει "μη/όχι", το θέμα -εργ-, που φέρει και την κύρια σημασία, και το το επίθημα -ος, που σημαίνει: (ενικός αριθμός), (ονομαστική πτώση), (αρσενικό γένος). Κι έτσι, ολόκληρη η σημασία της λέξης "άνεργος" σημαίνει στη Ν.Ε. " αυτός που δεν έχει εργασία", και αποτελεί την μελέτη της Μορφολογίας.

Κατόπιν θα οργανώσετε αυτές τις λέξεις σε φράσεις και προτάσεις.Αυτή είναι η μελέτη της Σύνταξης.

Για τα υπόλοιπα πεδία της Γλωσσολογίας θα ασχοληθούμε στις ανάλογες σελίδες όταν προκύψουν...Ευχαριστώ εκ των προτέρων,

Καλό ταξίδι στον μαγικό μας κόσμο!